สารบัญเนื้อหา

การจัดฟันแบบผ่าตัดกรรไกรหมายถึงกระบวนการที่ใช้เครื่องมือทางการแพทย์เข้าไปปรับปรุงและจัดการกระดูกกรรไกร เพื่อปรับรูปร่างและตำแหน่งของฟันให้มีการจัดเรียงที่ถูกต้องและสมดุล เป็นการรักษาที่มีประสิทธิภาพในกรณีที่มีปัญหาเกี่ยวกับการจัดฟันที่ซับซ้อนหรือฟันที่ไม่สามารถจัดเรียงได้ตามปกติด้วยวิธีการอื่นๆ การผ่าตัดกรรไกรอาจเป็นการแก้ไขปัญหาทางทันตกรรมที่ซับซ้อนหรือจัดท่าทางเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการจัดฟันแบบอื่นๆในอนาคต

จัดฟันผ่าตัดขากรรไกร คืออะไร

จัดฟันผ่าตัดขากรรไกร คือ การผ่าตัดจัดฟันเพื่อเปลี่ยนตำแหน่งขากรรไกรล่าง ขากรรไกรล่าง หรือคาง ถือเป็นการรักษาสำหรับคนไข้ที่มีสภาพฟันและใบหน้าที่รุนแรงเกินไปสำหรับการแก้ไขปัญหาด้วยการจัดฟันเพียงอย่างเดียว เช่น การเรียงตัวของฟันที่ผิดปกติอย่างรุนแรง การสบฟันไม่ได้ คางยื่นหรือยาวเกินไป และอื่น ๆ ที่ส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันที่ไม่สามารถบดหรือเคี้ยวอาหารได้อย่างเต็มที่ บางคนอาจจะไม่สามารถพูดหรือออกเสียงได้อย่างชัดเจน

แนวทางการรักษาด้วยการจัดฟันร่วมกับผ่าตัดขากรรไกรจะมีการทำงานร่วมกันระหว่างทันตแพทย์จัดฟันและศัลยแพทย์ใบหน้าขากรรไกรมีความจำเป็นอย่างยิ่งในการวางแผนและดำเนินการตามแผนการรักษาที่ครอบคลุมพร้อมผลลัพธ์ที่คาดการณ์ได้สำเร็จ การผ่าตัดขากรรไกรเพื่อรักษาความคลาดเคลื่อนของขากรรไกรและการสบผิดปกติของขากรรไกร โดนระยะเวลาในการรักษาจะนานกว่าการจัดฟันแบบทั่วไป และมีค่าใช้จ่ายที่สูงอีกด้วย

ปัญหาฟันและใบหน้าแบบไหน ที่ควรผ่าตัดขากรรไกร

การผ่าตัดขากรรไกรเป็นวิธีการรักษาที่ใช้แก้ไขความผิดปกติของโครงสร้างขากรรไกรและใบหน้า โดยทั่วไปแล้ว ปัญหาฟันและใบหน้าที่ควรผ่าตัดขากรรไกร แบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลัก ดังนี้

ปัญหาการสบฟันที่ผิดปกติ ได้แก่

  • ฟันยื่น (Protrusion) คือ ฟันบนยื่นออกมาจนเกินฟันล่างมากผิดปกติ
  • ฟันเหยิน (Malocclusion) คือ ฟันล่างคร่อมฟันบน
  • ฟันสบกันไม่ตรง (Crossbite) คือ ฟันบนและฟันล่างสบกันไม่ตรง
  • การสบฟันแบบเปิด (Openbite) คือ ฟันบนและฟันล่างไม่สบกันเมื่อกัดฟัน

ปัญหาโครงสร้างใบหน้า

  • คางยื่น (Prognathism) คือ  คางยื่นออกมาจนใบหน้าดูไม่สมดุล
  • คางสั้น (Retrognathism) คือ  คางสั้นกว่าปกติ ทำให้ใบหน้าดูยาว
  • ใบหน้าเบี้ยว (Asymmetry) คือ  โครงสร้างใบหน้าเบี้ยว ไม่สมมาตร

นอกจากนี้ ยังมีปัญหาอื่นๆ ที่อาจต้องพิจารณาการผ่าตัดขากรรไกร เช่น ปัญหาการหายใจติดขัด, ปัญหาการพูด และปัญหาข้อต่อขากรรไกร

 

ขั้นตอนการ จัดฟันผ่าตัดขากรรไกร

 

ขั้นตอนที่ 1 ​การวางแผนการรักษา

การวางแผนการรักษา รวมถึงการบันทึกและการถ่ายภาพรังสี ประเมินร่วมกันโดยทันตแพทย์จัดฟันและศัลยแพทย์ช่องปากและแม็กซิลโลเฟเชียล การตัดสินใจจะเกี่ยวข้องกับวิธีจัดฟันให้ดีที่สุดและการผ่าตัดที่เหมาะสมที่สุดสำหรับคุณ

ขั้นตอนที่ 2 การจัดฟันก่อนการผ่าตัด

ผู้ป่วยจำนวนมากได้รับการรักษาทางทันตกรรมจัดฟันก่อนการผ่าตัดโดยมีเป้าหมายในการจัดฟันเพื่อช่วยให้กระดูกขากรรไกรอยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมที่สุด ซึ่งอาจใช้เวลา 9-18 เดือน ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ เช่น สภาพของคนไข้ อายุ ความร่วมมือ และการปฏิบัติตามในระยะนี้ โดยทั่วไปจะพบคนไข้ทุก ๆ 4-6 สัปดาห์

ขั้นตอนที่ 3 ศัลยกรรมขากรรไกร

การผ่าตัดจะได้รับการวางแผนและดำเนินการเมื่อขั้นตอนก่อนการผ่าตัดทันตกรรมจัดฟันเสร็จสิ้น โดยทันตแพทย์จะอธิบายวิธีการรักษาในการผ่าตัดให้กับคนไข้แต่ละคนอย่างละเอียดอีกครั้ง

ขั้นตอนที่ 4 การจัดฟันหลังการผ่าตัด

การจัดฟันจะดำเนินต่อไปหลังการผ่าตัดเพื่อให้ได้การจัดตำแหน่งฟันขั้นสุดท้ายและช่วยให้ฟันอยู่ในตำแหน่งใหม่ที่เหมาะ และเป็นการเก็บรายละเอียดตำแหน่งฟันให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น

ประเภทของการผ่าตัดขากรรไกร

การผ่าตัดขากรรไกรสามารถแบ่งออกได้เป็น 5 ประเภทหลัก ดังนี้

การผ่าตัดขากรรไกรบน (Le Fort I)

เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาขากรรไกรบนยื่นหรือสั้น ศัลยแพทย์จะเลื่อยกระดูกขากรรไกรบนออกจากกะโหลกศีรษะ และปรับตำแหน่งให้เหมาะสม

การผ่าตัดขากรรไกรบนแบบ (Le Fort II)

เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาขากรรไกรบนยื่นหรือสั้น ร่วมกับปัญหาโครงสร้างใบหน้าเบี้ยว ศัลยแพทย์จะเลื่อยกระดูกขากรรไกรบนออกจากกะโหลกศีรษะ แยกออกเป็นสองส่วน และปรับตำแหน่งให้เหมาะสม

การผ่าตัดขากรรไกรล่าง (BSSO)

เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาขากรรไกรล่างยื่นหรือสั้น ศัลยแพทย์จะเลื่อยกระดูกขากรรไกรล่างออก และปรับตำแหน่งให้เหมาะสม การผ่าตัดขากรรไกรแบบ (Genioplasty) เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาคางยื่น คางสั้น หรือคางเบี้ยว ศัลยแพทย์จะเลื่อยกระดูกคาง และปรับตำแหน่งให้เหมาะสม

การผ่าตัดขากรรไกรแบบ Sagittal Split Osteotomy (SSO)

เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาขากรรไกรล่างยื่นหรือสั้น ร่วมกับปัญหาโครงสร้างใบหน้าเบี้ยว ศัลยแพทย์จะเลื่อยกระดูกขากรรไกรล่าง แยกออกเป็นสองส่วน และปรับตำแหน่งให้เหมาะสม

ศัลยกรรมผ่าตัดขากรรไกร อันตรายไหม มีความเสี่ยงอะไรบ้าง?

การผ่าตัดขากรรไกรเป็นวิธีการรักษาที่มีประสิทธิภาพสำหรับปัญหาโครงสร้างขากรรไกรและใบหน้าที่ผิดปกติ  แต่ก็มีความเสี่ยงและผลข้างเคียงเช่นเดียวกับการผ่าตัดอื่นๆ โดย ความเสี่ยงและผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นจากการผ่าตัดขากรรไกร ได้แก่ การติดเชื้อ การเสียเลือด อาการชาบริเวณริมฝีปากและคาง ปัญหาเกี่ยวกับข้อต่อขากรรไกร การบาดเจ็บต่อเส้นประสาท หรือผลข้างเคียงจากยา ซึ่งสามารถลดความเสี่ยงเหล่านี้ได้ด้วย เลือกโรงพยาบาลและแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญ ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด และดูแลตัวเองหลังการผ่าตัดอย่างเหมาะสม

ผ่าตัดขากรรไกร พักฟื้นกี่วัน ใช้เวลาจัดฟันนานไหม ?

ระยะเวลาพักฟื้นในโรงพยาบาล ใช้เวลา  1- 4 วัน  พักฟื้นที่บ้านใช้เวลา 6-12 สัปดาห์ระยะเวลาพักฟื้น

ส่วนระยะเวลาจัดฟัน ก่อนผ่าตัด ใช้เวลา 3-6 เดือน และหลังผ่าตัด ใช้เวลา 4-6 สัปดาห์ จากนั้นเริ่มจัดฟันต่ออีกประมาณ 1-2 ปี

สำหรับการดูแลตัวเองหลังผ่าตัด ควรทานอาหารอ่อนๆ รักษาความสะอาดในช่องปาก ประคบเย็น พักผ่อนให้เพียงพอ และพบแพทย์ตามนัด และหลีกเลี่ยงการเคี้ยวอาหารแข็ง งดสูบบุหรี่ และงดดื่มแอลกอฮอล์

การปฏิบัติตัวก่อนและหลังผ่าตัดขากรรไกร

ก่อนผ่าตัด

ปรึกษาทันตแพทย์หรือศัลยแพทย์ เกี่ยวกับรายละเอียดของการผ่าตัด ความเสี่ยง ผลข้างเคียง และการเตรียมตัว ตรวจสุขภาพ ตรวจเลือด เอกซเรย์ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทาง เพื่อประเมินความพร้อม งดสูบบุหรี่ 1-2 อาทิตย์, งดดื่มแอลกอฮอล์ 1 อาทิตย์ และงดวิตามิน อาหารเสริม 1-3 เดือน เตรียมอุปกรณ์ ที่จำเป็นหลังผ่าตัด เช่น ยา ผ้าพันแผล อาหารอ่อนๆ รวมถึงแจ้งแพทย์เกี่ยวกับยาที่ทานประจำ โรคประจำตัว และการแพ้อาหาร

หลังผ่าตัด

ใช้เวลาพักฟื้น ในโรงพยาบาล 1-4 วัน ควรรับประทานอาหารอ่อนๆ ที่บดละเอียด รักษาความสะอาดในช่องปาก แปรงฟัน และบ้วนน้ำยาบ้วนปาก หากมีอาการบวมให้ประคบเย็น พักผ่อนให้เพียงพอ โดยยกศีรษะ นอนหลับ  งดกิจกรรมหนัก และพบแพทย์ตามนัด เพื่อติดตามผล หลีกเลี่ยงการเคี้ยวอาหารแข็ง งดสูบบุหรี่ งดดื่มแอลกอฮอล์ และสังเกตอาการผิดปกติ เช่น เลือดออก บวมมาก ชา ปวด

ราคาและค่าใช้จ่ายในการผ่าตัดขากรรไกร

ราคาผ่าตัดขากรรไกร ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัยไม่ว่าจะเป็นประเภทของการผ่าตัด ความยากง่ายของการผ่าตัด แพทย์ และเทคโนโลยีซึ่งโดยทั่วไป  ราคาผ่าตัดขากรรไกร  อยู่ที่ประมาณ  100,000 – 300,000 บาท  ต่อขากรรไกรหนึ่งข้าง และค่าใช้จ่ายอื่นๆ สามารถสอบถามได้ที่ dio ได้เลย

ประโยชน์ของการจัดฟันร่วมกับผ่าตัดขากรรไกร

การจัดฟันรวมกับการผ่าตัดขากรรไกร เป็นวิธีการรักษาที่มีประสิทธิภาพสูง ช่วยแก้ไขปัญหา โครงสร้างใบหน้าและขากรรไกรยื่น คางยื่น คางสั้น ใบหน้าเบี้ยว ปัญหาการสบฟันผิดปกติแก้ไขปัญหาการออกเสียง และการนอนหลับ รวมทั้งช่วยให้ช่องปากมีสุขภาพที่ดี

ข้อเสียของการจัดฟันแบบผ่าตัดขากรรไกร

  • มีความเสี่ยง ผลข้างเคียง และต้องใช้เวลาพักฟื้นนาน
  • มีค่าใช้จ่ายสูง มากกว่าการจัดฟันแบบทั่วไป
  • มีความเจ็บปวดหลังการผ่าตัด
  • เกิดภาวะแทรกซ้อนได้: เช่น การติดเชื้อ เลือดออก บวม ชา
  • ต้องใช้เวลาในการรักษานานหลายปี

ข้อดีของการจัดฟันแบบผ่าตัดขากรรไกร

  • สามารถแก้ไขปัญหาขากรรไกรยื่น คางยื่น หน้าเบี้ยว ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
  • ช่วยให้การสบฟันถูกต้อง เคี้ยวอาหารได้ดีขึ้น พูดชัดขึ้น
  • ปรับรูปหน้าให้สมมาตร สวยงาม: เพิ่มความมั่นใจ บุคลิกภาพดีขึ้น
  • ลดปัญหาฟันผุ โรคเหงือก และปัญหาข้อต่อขากรรไกร

คำถามที่พบบ่อย

การผ่าตัดขากรรไกรใช้ในการจัดฟันอย่างไรและมีวัตถุประสงค์อะไร?

การผ่าตัดขากรรไกรเป็นกระบวนการที่ใช้เพื่อปรับรูปร่างและตำแหน่งของกระดูกกระโหลกเพื่อให้ฟันจัดเรียงและการกัดปกติ

วิธีการเตรียมตัวก่อนการผ่าตัดขากรรไกรคืออะไรบ้าง?

การเตรียมตัวรวมถึงการทำการตรวจรักษาร่างกาย, การผ่าตัด, และปรับปรุงสุขภาพช่องปากและฟัน

กระบวนการผ่าตัดขากรรไกรใช้เทคโนโลยีหรือเครื่องมืออะไรในการช่วย?

การผ่าตัดขากรรไกรสามารถใช้เครื่องมือทางการแพทย์อย่างเช่น เครื่องมือจัดฟัน หรือเครื่องเลเซอร์เพื่อช่วยในกระบวนการ

ผ่าตัดขากรรไกรทำได้ในเวลาใด และมีความซับซ้อนอย่างไรบ้าง?

การผ่าตัดขากรรไกรสามารถทำได้ในช่วงเวลาที่ผู้ป่วยมีความสมบูรณ์สุขภาพ และความซับซ้อนอาจเกิดขึ้นเช่นการบาดเจ็บหรือการติดเชื้อ

หลังจากผ่าตัดขากรรไกรแล้ว การดูแลรักษาและการฟื้นตัวจะเป็นอย่างไร?

หลังจากการผ่าตัด ผู้ป่วยจะต้องรับการดูแลรักษาที่แพทย์และทีมการแพทย์เพื่อให้การฟื้นตัวและการฟื้นฟูที่เหมาะสม

สรุป 

การจัดฟันแบบผ่าตัดขากรรไกร เป็นการแก้ไขความผิดปกติของโครงสร้างขากรรไกร เช่น ขากรรไกรยื่น คางยื่น หน้าเบี้ยว และแก้ไขปัญหาการสบฟันผิดปกติ ทำให้เคี้ยวอาหารได้ดีขึ้น ปรับรูปหน้าให้สมมาตร สวยงาม เพื่อเพิ่มความมั่นใจ  ข้อควรระวังเป็นการผ่าตัดใหญ่ มีความเสี่ยง ผลข้างเคียง และต้องใช้เวลาพักฟื้นนาน และมีค่าใช้จ่ายสูง